شمش فولادی از جمله محصولات صنعتی مهم در جهان به شمار میرود که پایه و اساس مقاطع فولادی دیگر است؛ به عبارت بهتر رکن اصلی تولید تمامی مقاطع فولادی بهکاررفته در صنعت شمش بوده و به همین دلیل قیمت روز شمش فولادی در قیمت محصولات فولادی مربوطه تاثیر میگذارد. انواع شمش فولادی برحسب کاربرد و روش تولید، مشخصاتی دارند که با مطالعه این مشخصات به خوبی میتوانید نسبت به عملکرد قطعات فولادی در صنایع و ساختوسازهای مختلف آگاهی کسب کنید.
در این مطلب از صنعت تجارت پردیس آذربایجان قصد داریم شما را بیشتر با انواع شمش فولادی و کاربرد آنها آشنا کنیم و در نهایت بحثی در رابطه با کاربرد شمش فولادی و نحوه انتخاب شمش فولادی مناسب برای میلگرد داشته باشیم.
آشنایی با شمش فولادی
به طور ساده به حجم معینی از فلز که در ریختهگری به شکل قالب مشخصی تهیه و تولید میشود، شمش فولادی میگویند. شمش فولادی محصولی با طول کمتر از 2 متر است که به عنوان کالای فولادی نیمهساخته در صنعت تولید شده و ابعاد آن به گونهای تنظیم میشود که مشکلی در حملونقل آن پیش نیاید و در صنایع ذیربط مورد استفاده قرار گیرد. تولید شمش فولادی مربوط به چند دهه قبل نیست و در زمان هخامنشیان نیز تولید این نوع شمش رواج داشته است.
همین توضیحات به خوبی نشان از اهمیت بالای قطعات فولادی در زندگی بشر میدهد. این عنصر پرکاربرد برای تبدیل شدن به محصول نهایی باید چندین مرحله را طی کند و به یکی از انواع فراوردههای فولادی که در ادامه ذکر میکنیم، تبدیل شود.
انواع شمش فولادی
محصول فولادی در طی مراحلی به انواع فراوردههای زیر تقسیم میشود که هریک مشخصات، کاربرد و روش تولید خاص خود را دارند و میتوان در بخشهای مختلفی از صنایع از این فراوردهها استفاده کرد.
تفاوت بیلت، اسلب و بلوم
تولید محصولات فولادی در ابتداییترین مرحله از سنگ معدن آهن شروع میشود و به همین دلیل بسیاری از مقاطع فولادی از تیرآهن و میلگرد گرفته تا ریل، تسمه، مفتول و غیره همگی به سنگ معدن آهن وابسته هستند. این عامل باعث میشود قیمت انواع شمش فولادی و محصولات وابسته از قیمت سنگ آهن تبعیت کنند.
شمش اولین محصول در فرایند تولید نهایی محصولاتی همچون میلگرد، تیرآهن، تسمه و غیره است که به شکل آجری در ریختهگری پیوسته تولید میشود و در نهایت طول آن برای استفاده بهینه و حملونقل راحتتر در 2 متر تنظیم و نهایی میشود.
بیلت یا شمشه (Billet)
یکی از انواع شمش فولادی در فرایند تولید محصولات فولادی، بیلت است که با سطح مقطع دایره و مربعی در سایزهای 100 در 100 میلیمتر یا 130 در 130 میلیمتر تولید میشود. طول بلندتر این محصول در مقایسه با شمش فولادی باعث شده تا از آن در تولید انواع میلگرد آجدار و ساده و مفتول استفاده شود. سطح عرضی بیلت کمتر از 15 سانتیمتر بوده و در دو گروه 3sp و 5sp تولید میشود. از بین این دو گروه، بیلت 3sp کشش و انعطافپذیری بیشتری نسبت به بیلت 5sp دارد و در مقابل بیلت 5sp نسبت به 3sp استحکام زیادی دارد.
بلوم یا شمشال (Bloom)
قطعات فولادی که به مصرف نورد رسیدهاند و طول 180 تا 250 دارند، بلوم نام دارند. قطعات فولادی بیلت طول کمتر از بلوم دارند و معمولا در سایزهای 100 تا 160 تولید میشوند و به دلیل تفاوت طول این دو نوع قطعه، کاربرد متفاوتی از هرکدام در صنایع گوناگون به چشم میخورد.
زمانی که سطح مقطع شمشهای فولادی مربعی شکل بوده و با ابعاد 150 در 150 میلیمتر، 200 در 200 میلیمتر یا 260 در 260 میلیمتر ساخته شوند، به این دسته از انواع شمش فولادی با حداکثر طول 12 متر بلوم میگویند. بلومها معمولا در فرايند توليد تيرآهن به كار ميروند و گاهي از برش كناره اسلب نيز در توليد آن استفاده ميشود.
در برخی مواقع به اشتباه به اسلبهای بالای 150 میلیمتر بلوم اتلاق ميشود و همين امر ممكن است موجب بروز اشتباهاتي در خريد خام قطعات اوليه فولادي شود. اين در حالي است كه روش توليد انواع شمشها از يك دستورالعمل خاصي و بر اساس استانداردهاي ازپيشتعيينشده مشخص ميشود.
اسلب یا تختال (Slab)
تختال شمش فولادی با سطح مقطع مستطیل شکل و با ابعاد 1200 در 200 میلیمتر یا 1200 در 250 میلیمتر است که با طول حداقلی 4 متر و حداکثری 12 متر ساخته میشود. این قطعات به عنوان یکی از انواع شمش فولادی، در تولید انواع ورقهای فولادی نقش دارند و هم اکنون فولاد پردیس آذربایجان در این مسیر پیشرو است.
كاربرد انواع شمش فولادی
بیشك هريك از انواع شمش فولادي بسته به فرايند توليد و دستورالعملهايشان در صنايع مختلفی كاربرد دارند. در ادامه كاركرد انواع شمش فولادی را نام میبريم:
بيلت | اسلب | بلوم |
ميلگرد | ورق | تيرآهن |
مفتول | لوله درزدار | ريل |
تسمه | سپري |
روش توليد انواع شمش فولادی
در حالت كلی سه روش توليد انواع شمش فولادی شامل کوره بلند، كوره القايی و قوس الكتريكی میشود كه به مزايا و معايب هريك از اين روشهای توليد شمش فولادی میپردازيم:
-
توليد شمش فولادی با روش كوره بلند
معمولترين روش توليد انواع شمش فولادی، كوره بلند (Blast Furnace) است که بر اساس آن، سنگ معدن آهن به همراه قراضه آهن وارد کوره بلند میشود. در طی فرایند ذوب سنگ معدن آهن از اکسیژن استفاده میشود که توسط دو لوله نیزهای شکل به کوره وارد میگردد. پس از ورود اکسیژن به داخل کوره با سرعت بسیار بالا، گرمادهی آغاز شده و محصولات فولادی مانند اسلب تولید میشود و به همین دلیل قیمت اسلب از قیمت روز سنگ معدن آهن تبعیت میکند.
دلیل افزودن اکسیژن در این روش تولید شمش فولادی، انجام عمل اکسیداسیون و از بین رفتن ناخالصیهاست. این ناخالصیها طی فرایند تولید اسلب با آهک واردشده به کوره واکنش میدهند و محصولات جانبی را به وجود میآورند.
مزایای استفاده از کوه بلند
- جداسازی ناخالصیها و افزایش خلوص قطعه فولادی
- قابلیت تولید با حجم بالا
معایب استفاده از کوره بلند
- درصد بالای ضایعات و محصولات جانبی
- انعطاف کمتر محصولات فولادی تولیدی
- تولید آلایندههای مضر با غلظت بالا
-
تولید شمش فولادی با روش کوره قوس الکتریکی
در این روش انواع شمش فولادی از ضایعات فولادی با طی چند مرحله تولید میشوند. این ضایعات فولادی با جرثقیل به داخل کوره منتقل میشوند که معمولا از سه گروه قراضههای صنعتی، خانگی و کهنه انتخاب میشوند. کوره قوس الکتریکی شبیه به حمام بزرگ کم عمق به همراه الکترودهای کربنی در بالای آن است که نقش برقراری جریان الکتریکی را دارد. زمانی که قراضه و آهک همزمان وارد کوره میشوند، الکترودها پایین میآیند و با برقراری جریان الکتریکی در دمای 4100 درجه سانتیگراد موجب ذوب شدن فلزات و در نهایت تولید انواع شمش فولادی میشوند.
مزایای استفاده از قوس الکتریکی
- تولید انواع شمش فولادی به دلیل انعطاف در فرایند تولید
- قابلیت کنترل دمای ذوب
- کیفیت بالای ضایعات فولادی نسبت به کوره بلند
معایب کوره قوس الکتریکی
- ارتباط کیفیت فولاد به کیفیت قراضه
- هزینه بالای انرژی و نیاز به زمان بیشتر برای فرایند ذوب
- ناخالصی بیشتر در فولاد نسبت به روش کوره بلند
- ایجاد آلودگی صوتی
-
تولید شمش فولادی با روش کوره ذوب القایی
در این روش به جای استفاده از الکترود برای برقراری جریان الکتریکی و ذوب سنگ معدن آهن، از سیم پیچ القایی استفاده میشود. این سیمپیچ به دور کوره القایی پیچیده شده و با القای جریان الکتریکی با فرکانس بالا، شروع به ایجاد میدان مغناطیسی قوی میکند و دمای کوره را به شدت افزایش میدهد تا قطعات قراضه آهن یا سنگ معدن ذوب شوند.
مزایای استفاده از کوره القایی
- عملکرد آسانتر و بهتر
- عدم ایجاد آلودگی صوتی
- راندمان حرارتی بسیار بالا
معایب استفاده از کوره القایی
- قیمت بالای کوره
- عدم تولید سرباره به دلیل سرد بودن سطح فوقانی مواد مذاب
فرایند تولید شمش فولادی
مراحلی که در تولید شمش فولادی نقش دارند، به صورت مختصر به شرح زیر هستند:
- در ابتدا قراضههای آهن با سبدهای مخصوص به سمت کوره هدایت میشوند تا فرایند ذوب آغاز شود. در همین مرحله موادی همچون آهک و کک به مواد در حال ذوب افزوده میشوند.
- در مرحله بعدی با اضافه شدن اکسیژن، فولاد مذاب همگن و با خلوص بالا به دست میآید و پس از آن مواد مذاب همگن به واسطه پاتیلهای حمل مذاب به بخش ریختهگری منتقل میشوند.
- در قسمت ریختهگری با استفاده از ظروفی به نام تاندیش، مواد مذاب وارد قالبهای مربوطه میشوند تا انواع شمش فولادی برحسب نوع قابلشان تولید شوند.
- در پایان با پاشش آب، خنک کردن محصول نهایی انجام میگیرد تا شمش جامد فولادی به دست آید. در مرحله آخر نیز برش قطعات فولادی انجام میگیرد تا برای کاربرد شمش فولادی در مصارف صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار گیرند.
بررسی انواع شمش فولادی مناسب برای میلگرد
قبل از بررسی سایز و اندازه شمش فولادی در تولید قطعاتی مانند میلگرد، تیرآهن، ورق فولادی و غیره باید میزان کربن بهکاررفته در فرایند تولید شمش فولادی آنالیز شود. این گزینه به ویژه در انواع میلگرد آجدار بسیار حائز اهمیت است و باید کنترل و بازرسی شود. معمولا برای تولید میلگردهایی با سایز 14 تا 40 میلیمتر از شمش فولادی با کربن 30 تا 35 استفاده میکنند. در سایزهای پایینتر هم به دلیل نیاز به کشش و انعطاف بیشتر قطعه فولادی، از کربن با درصد کمتری استفاده میکنند.
بسته به طراحی نورد، امکان بهرهگیری از شمش فولادی بلوم به جای بیلت در تولید انواع میلگرد وجود دارد؛ از این رو شمش فولاد با سایز 125، 130 و حتی 150 در تولید میلگرد کاربرد دارند و حتی برخی کارخانهها با درنظرگرفتن خط نورد شمش 150 را استفاده و به صورت مستمر شارژ میکنند. خطوط جدید تولید با تکنولوژی بالا در تولید میلگرد ممکن است از هر دو نوع شمش استفاده کنند و از این بین سایز شمش 120 یا 130 را برای میلگردهای با سایز کوچک و 150 را برای میلگردهای با سایز بزرگ به کار میبرند.
علاوه بر موارد گفته شده، استانداردهای بهکاررفته در تولید شمش فولادی نیز اهمیت دارد و به همین دلیل شمش فولادی تولید شده با استاندارد بینالمللی، استاندارد اروپا، استاندارد روسیه و استاندارد ایران از نظر کیفیت، استحکام، انعطاف و در نهایت قیمت با یکدیگر متفاوت هستند. شرکت صنعت تجارت پردیس آذربایجان جزو برترین کارخانههای تولیدکننده شمش فولادی و میلگرد در ایران است که گریدهای فولادی ساختمانی را بر اساس استاندارد بینالمللی، اروپا، روسیه و ایران تولید میکند تا مشتریان برحسب نیاز خود یکی از انواع گرید را انتخاب و خریداری کنند.
استانداردهای انواع شمش فولادی
بررسی و آنالیز شمشهای فولادی از جهات مختلف انجام میگیرد که یکی از این موارد، بررسی ویژگیهای ظاهری شمش فولادی است؛ از این رو انواع شمش فولادی همچون محصولات فولادی با استاندارد مشخصی عرضه میشوند که این استاندارد در تمامی شرکتهای تولیدکننده شمش فولادی یکسان است. از دیگر مواردی که در آنالیز شمش فولادی تاثیر دارد، شیوه قیمتگذاری و اثر نوسانات ارز در تعیین قیمت شمش فولادی است که با کاهش ارزش ارز در کشور، صادرات شمش فولادی کمتر شده و تولید داخلی نیز بیشتر میشود.
برخی از مهمترین استانداردهای انواع شمش فولادی شامل موارد زیر هستند:
- بلوم مربعی یا شمشه با مقطع مربع که طول اضلاع آن بالای 120 میلیمتر باشد.
- بیلت مربعی یا شمشال با مقطع مربع که طول اضلاع آن کمتر از 120 میلیمتر باشد.
- بلوم مستطیلی یا شمشه با مقطع مستطیلی که مساحت مقطع آن بیشتر از 214400 میلیمتر و نسبت پهنا به ضخامت بالای 1 و کمتر از 2 باشد.
- بیلت مستطیلی یا شمشال با مقطع مستطیلی که مساحت مقطع آن بیشتر از 22500 میلیمتر و کمتر از 214400 میلیمتر و نسبت پهنا به ضخامت بالای 1 و کمتر از 2 باشد.
انتخاب شرکت معتبر و پیشرو در زمینه تولید انواع شمش فولادی
سالانه نیاز صنایع مختلف و پروژههای ساختمانی به فولاد و قطعات مربوط به آن افزایش مییابد. این افزایش تقاضا، تولید فولاد و میلگرد در ایران و سایر کشورهای جهان را روزبهروز بیشتر از قبل میکند و کارخانههای زیادی در زمینه تولید شمش فولادی و محصولات مربوطه روی کار میآیند.
از طرفی تولید محصول نهایی باکیفیت نیاز به فراوردههای میانی تولید فولاد و شمش فولادی دارد و اگر انتخاب شرکت تولیدکننده شمش فولادی به درستی انجام نگیرد، مشکلات متعددی از نظر امنیت، استحکام، مقاومت فشاری و غیره در سازه به وجود میآید؛ از این رو انتخاب کارخانهای با عملکرد درست و استاندارد در این زمینه دشوار شده و همین عامل وسواس خریداران در انتخاب بهترین شرکت تولیدکننده شمش فولادی و قطعات فولادی همچون میلگرد، تیرآهن، مفتول و غیره را افزایش میدهد.
شرکت صنعت تجارت پردیس آذربایجان به عنوان یکی از برترین شرکتهای تولیدکننده شمش فولادی و میلگرد، انواع شمش فولادی را متناسب با نیاز صنایع و سازههای مختلف و بر اساس استانداردهای بینالمللی، اروپا، روسیه و ایران تولید میکند تا به این ترتیب قطعات فولادی برای هر منطقه از ایران با شرایط آبوهوایی متفاوت سازگار باشد. در صورتی که نیاز به کسب اطلاعات بیشتر در زمینه انواع شمش فولادی و انتخاب بهترین شمش فولادی برای سازه مدنظر خود دارید، میتوانید با کارشناسان ما از بخش تماس با ما در ارتباط باشید.
بدون دیدگاه